Nhật Bản không chỉ nổi bật với nền kinh tế phát triển mà còn là một quốc gia có nền văn hóa truyền thống vô cùng phong phú và đa dạng. Để bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa này, Nhật Bản tổ chức hàng năm rất nhiều lễ hội đặc sắc. Dưới đây là 5 lễ hội nổi tiếng nhất tại Nhật Bản mà bạn không thể bỏ qua:
I. Top 5 lễ hội ở Nhật Bản bạn không nên bỏ lỡ
1. Lễ hội Shichi-go-san – Ngày con khôn lớn
Nếu bạn đến thăm Nhật Bản vào giữa tháng 11, bạn sẽ có cơ hội chứng kiến một trong những truyền thống đặc sắc nhất của đất nước này – lễ hội Shichi-go-san. Vào những ngày này, các bé trai và bé gái từ 3, 5, 7 tuổi sẽ được mặc những bộ Kimono hay Hakama truyền thống, sặc sỡ, để cùng gia đình tới các ngôi đền cám ơn thần linh vì đã phù hộ cho các bé được khỏe mạnh và phát triển bình an, đồng thời cầu nguyện cho tương lai tươi sáng của chúng.
Một trong những phong tục đặc biệt của lễ hội là việc các bậc phụ huynh mua kẹo Chitose-ame (kẹo 1000 năm) cho con cái. Đây là loại kẹo có hình dạng giống chiếc que dài, với các màu sắc phổ biến như trắng, hồng và đỏ. Kẹo này được đựng trong túi mang hình ảnh loài sếu và rùa – hai loài động vật tượng trưng cho sức khỏe và cuộc sống trường thọ ở Nhật Bản. Qua đó, các bậc phụ huynh muốn gửi gắm mong ước con cái họ sẽ sống lâu, mạnh khỏe và thành đạt.
Mặc dù ý nghĩa của Shichi-go-san ngày nay đã trở nên đơn giản hơn, nhưng đối với các bậc cha mẹ Nhật Bản, đây vẫn luôn là một dịp lễ đầy xúc động và hạnh phúc. Đây là lúc họ có thể chứng kiến con cái mình trưởng thành qua một nghi thức truyền thống, khẳng định sự lớn khôn của đứa trẻ yêu dấu trong gia đình.
Lễ hội Shichi-go-san-Top lễ hội lớn Nhật Bản
2. Lễ hội Hanami – lễ hội hoa anh đào tại Nhật Bản
Khi nhắc đến các lễ hội truyền thống của Nhật Bản, không thể không đề cập đến lễ hội Hanami, một trong những lễ hội lâu đời và ý nghĩa nhất trong văn hóa Nhật. Với truyền thống kéo dài hàng ngàn năm, lễ hội này vẫn tiếp tục được người Nhật gìn giữ và phát huy qua từng thế hệ.
Tên gọi Hanami được ghép từ hai chữ “Hana” (hoa) và “mi” (ngắm nhìn), có nghĩa là “ngắm hoa”. Lễ hội Hanami là dịp để người dân Nhật Bản cùng nhau thưởng thức vẻ đẹp của hoa anh đào, loài hoa biểu trưng cho mùa xuân và sự chuyển giao của thời gian.
Lễ hội này thường diễn ra vào cuối tháng 3 đến đầu tháng 4 hàng năm, khi hoa anh đào nở rộ, đẹp nhất trong năm. Đến lúc này, hoa anh đào phủ đầy các công viên, khu vườn và đường phố khắp đất nước Nhật Bản, từ thành phố lớn như Tokyo, Osaka cho đến những vùng ngoại ô. Ở Tokyo, có đến 21 điểm tổ chức lễ hội Hanami tại các công viên nổi tiếng như Shinjuku Gyoen, Yoyogi Koen…
Vào dịp này, người dân thường tụ tập dưới những tán cây hoa anh đào, tổ chức các buổi picnic, ăn uống, trò chuyện và hát hò suốt ngày lẫn đêm. Những món ăn truyền thống như sushi, cơm hộp bento, và đặc biệt là Hanamizake – loại rượu sake thưởng thức khi ngắm hoa – là những phần không thể thiếu trong các buổi tiệc Hanami. Mọi người cùng nhau chia sẻ không chỉ món ăn mà còn niềm vui, niềm hạnh phúc khi đắm chìm trong không gian thơ mộng và thanh bình dưới những cánh hoa anh đào bay lả tả trong gió.
Lễ hội Hanami-Top lễ hội lớn Nhật Bản
Lễ hội Shogatsu – Lễ mừng năm mới
Khác với nhiều quốc gia láng giềng trong khu vực châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc hay Việt Nam, Nhật Bản đón Tết theo dương lịch. Người Nhật gọi dịp này là “Oshogatsu”, và đây là một sự kiện quan trọng để chào đón Toshigamisama – vị thần mang lại sự may mắn và thịnh vượng trong năm mới.
Trước Tết, người Nhật thường trang trí kadomatsu (cây thông) bên cạnh cửa nhà. Đây là loài cây tượng trưng cho sức sống bất diệt và thể hiện tinh thần kiên cường của người Nhật Bản. Theo truyền thuyết, vị thần Toshigamisama sẽ hạ giới và trú ẩn trong cây Tùng này, mang lại bình an và may mắn cho gia đình trong năm mới.
Vào ngày 1 tháng 1, người Nhật thực hiện hatsumode – nghi lễ cầu nguyện đầu năm. Vào sáng sớm, họ sẽ đến các đền thờ Thần đạo hoặc chùa chiền để cầu bình an và thịnh vượng cho gia đình trong suốt năm mới. Trong dịp này, phụ nữ Nhật thường mặc kimono truyền thống, tạo nên không khí trang trọng và thiêng liêng.
Ngày 2 tháng 1 là ngày viết thư pháp đầu năm. Đây là một phong tục lâu đời của người Nhật, khi họ viết những lời chúc tốt đẹp cho một năm an lành và hạnh phúc. Những câu chúc mừng đầu năm này thường được viết bằng bút lông trên giấy, thể hiện sự tôn kính với nghệ thuật thư pháp và cầu mong một năm thuận lợi.
Đến ngày 4 tháng 1, được gọi là ngày mở cửa bán hàng đầu năm. Đây là thời điểm quan trọng đối với những ai làm kinh doanh, khi các cửa hàng và doanh nghiệp tổ chức khai trương đầu năm mới. Việc mở cửa vào ngày này được coi là mang lại may mắn và khởi đầu thuận lợi cho một năm kinh doanh phát đạt.
Những phong tục này không chỉ thể hiện sự tôn trọng đối với các giá trị truyền thống mà còn là dịp để gia đình người Nhật đoàn tụ, cùng nhau cầu nguyện và chia sẻ những khoảnh khắc quan trọng trong năm mới.
Lễ hội Shogatsu-Top lễ hội lớn Nhật Bản
Lễ hội Obon – lễ Vu Lan
Lễ Obon, hay còn gọi là Lễ Vu Lan (tương đương với lễ Xá tội vong nhân vào rằm tháng Bảy âm lịch tại Việt Nam), là một trong những lễ hội quan trọng và linh thiêng nhất ở Nhật Bản. Lễ Obon diễn ra từ ngày 13 đến 15 tháng 7 âm lịch (tương ứng với tháng 8 dương lịch) và là dịp để người Nhật tưởng nhớ tổ tiên, cầu siêu cho những linh hồn đã khuất.
Nhiều người Nhật kết hợp kỳ nghỉ lễ Obon với kỳ nghỉ hè, tạo thành một thời gian nghỉ dài để quây quần bên gia đình. Đây cũng là dịp lễ Phật, vì đạo Phật có ý nghĩa sâu sắc trong đời sống của người Nhật. Trong suốt thời gian này, các gia đình Nhật Bản thường tụ tập để cầu nguyện, hy vọng mang lại bình an và an lạc trong cuộc sống.
Trong kỳ nghỉ Obon, những người làm việc hoặc sống xa nhà thường quay về thăm ông bà, cha mẹ, hoặc đi viếng mộ tổ tiên. Đây cũng là thời điểm để người dân tham gia các nghi lễ và lễ hội lớn trên khắp đất nước, đặc biệt là ở Kyoto, cố đô của Nhật Bản, nơi có bầu không khí linh thiêng và một chút huyền bí, thu hút hàng triệu du khách tham gia.
Lễ Obon mang ý nghĩa rằng linh hồn của những người đã khuất sẽ quay trở lại thăm gia đình trong ba ngày lễ này. Điều này tương tự với ngày rằm tháng Bảy ở Việt Nam, khi người dân làm lễ dâng cúng cho tổ tiên và ông bà. Ở Nhật Bản, cũng có tục dâng lễ cúng cho người đã khuất, tương tự như phong tục đốt vàng mã ở Việt Nam. Các gia đình Nhật Bản sẽ chuẩn bị những món cúng như bánh khảo, được làm từ bột gạo với nhiều màu sắc, và giỏ hoa quả gồm các loại trái cây tươi ngon, được bày biện rất đẹp mắt.
Ngoài ra, trong dịp lễ Obon, các lễ hội pháo hoa lớn cũng được tổ chức tại nhiều nơi trên khắp đất nước Nhật Bản. Những màn pháo hoa rực rỡ không chỉ là dịp để mọi người vui chơi mà còn là cách để tưởng nhớ tổ tiên, mang lại một không khí lễ hội đầy sắc màu và ý nghĩa.
Lễ Obon là một dịp rất đặc biệt, không chỉ để tưởng nhớ tổ tiên mà còn là thời gian để các thành viên trong gia đình quây quần bên nhau, cùng nhau chia sẻ những giá trị truyền thống, và cầu nguyện cho sự an lành trong cuộc sống.
Lễ hội Obon-Top lễ hội lớn Nhật Bản
5. Lễ hội Kishiwada Danjiri
Aoi Matsuri (Lễ hội Hoa Thục Quỳ) là một trong ba lễ hội lớn nhất ở Kyoto, cùng với Gion Matsuri và Jidai Matsuri, tạo thành bộ ba lễ hội nổi tiếng gọi là Kyoto Tam đại hội. Lễ hội này diễn ra vào ngày 15 tháng 5 hàng năm và được tổ chức tại hai ngôi đền nổi tiếng ở Kyoto: Shimogamo và Kamogamo.
Aoi Matsuri không chỉ là một trong những lễ hội lâu đời nhất của Nhật Bản mà còn là một trong những lễ hội hoàng gia truyền thống hiếm hoi vẫn được duy trì cho đến ngày nay. Lễ hội này mang đậm nét văn hóa và lịch sử của triều đại Heian, với các nghi lễ được tổ chức trang trọng và uy nghiêm.
Một trong những hoạt động đặc sắc và thu hút đông đảo người dân tham gia là lễ rước diễu hành. Đoàn rước, với hơn 500 người mặc trang phục truyền thống thời Heian, sẽ bắt đầu cuộc diễu hành vào lúc 10:30 sáng ngày 15 tháng 5 từ Hoàng cung Kyoto (Kyoto Gosho), đi qua các con phố và đến đền Shimogamo, rồi tiếp tục đến đền Kamogamo. Các thành viên trong đoàn, bao gồm những người mặc trang phục quý tộc, binh lính, và các tôn thần, sẽ đi theo một lộ trình nhất định, thể hiện sự trang nghiêm và sự kết nối giữa thế giới con người và thần linh.
Trang phục của đoàn diễu hành vô cùng ấn tượng, với những bộ áo quần truyền thống từ thời kỳ Heian, cùng với hoa thục quỳ (hoa Aoi) được sử dụng làm biểu tượng của lễ hội. Đây là một lễ hội đặc biệt để tưởng nhớ các vị thần bảo vệ Kyoto, đồng thời cầu nguyện cho sự bình an và thịnh vượng cho thành phố trong suốt năm.
Aoi Matsuri là dịp để du khách và người dân Nhật Bản trải nghiệm những giá trị văn hóa sâu sắc và lịch sử phong phú của Kyoto, với các nghi lễ hoàng gia và các hoạt động cộng đồng đặc sắc.
Lễ hội Kishiwada Danjiri-Top lễ hội lớn Nhật Bản
Kết Luận:
Nhật Bản không chỉ nổi bật với nền kinh tế mạnh mẽ mà còn là một quốc gia với nền văn hóa sâu sắc và truyền thống lâu đời, được thể hiện rõ nét qua các lễ hội đặc sắc. Mỗi lễ hội đều mang trong mình những giá trị tinh thần sâu sắc, thể hiện sự kết nối giữa con người và thiên nhiên, tổ tiên, cũng như sự cầu nguyện cho sự bình an, thịnh vượng.
Lễ hội Shichi-go-san, với nét đẹp trong nghi thức trưởng thành của trẻ em; Hanami, mang đến không gian thưởng hoa anh đào đầy thi vị; Shohatsu, là dịp để gia đình quây quần, cầu nguyện cho một năm mới thịnh vượng; Obon, với ý nghĩa tưởng nhớ tổ tiên và những linh hồn đã khuất; và Kishiwada Danjiri, một lễ hội đặc sắc với những chiếc xe diễu hành đầy ấn tượng, tất cả đều là những trải nghiệm văn hóa không thể thiếu khi đến Nhật Bản.
Dù là du khách hay người dân bản địa, việc tham gia vào các lễ hội này sẽ giúp bạn cảm nhận sâu sắc hơn về sự phong phú, đa dạng trong nét đẹp văn hóa Nhật Bản. Hãy dành thời gian để trải nghiệm những lễ hội này ít nhất một lần trong đời, để tận hưởng không chỉ không khí lễ hội rực rỡ, mà còn để hiểu rõ hơn về những giá trị tinh thần và truyền thống mà người Nhật luôn gìn giữ qua bao thế hệ.
